վոլտերական մինոր

Օր առաջին.   Կապույտ փողկապով պարոն, կասեք` ինչից է, որ գետերը հոսում են     - թեքության շնորհիվ     - ո՞ր թեքության     - քեզ ո՞րն է պետք     - որն էլ ասեք` կուրախանամ Օր հինգերորդ. Պարոն կապույտով փողկապ, մտածել եմ թեքության մասին: ջրվեժն ինչու՞ գետ չէ     - որովհետև ջրվեժ է     - բայց թեքություն ունի     - դու էլ թեքություն ունես     - դեպի՞..     - հակառակ ուղղությամբ     - ե՞ս էլ եմ գետ     - չէ, ջրվեժ ես Օր չորրորդ Պուտիկավոր պայուսակով պարոն, եթե ձեր աչքերը փակեն ու քամի փչեն ձեր ուղղությամբ, կիմանա՞ք որ տեսակի քամին է     - վախենամ` հա     - մի վախեցեք Օր երկրորդ Պարոն` մեծ գլխարկով, իսկ եթե մեզ պատմեք գոյություն չունեցող կղզու մասին, կհավատա՞նք     - էն էլ ոնց     ...

Բևեռային աստղը հենց նոր ձայնը կտրեց: Երեք հատ սև առնետ հոգին փչեցին դիմացի նկուղում: Վերջին շնչում երրորդը հասցրեց ծվծվալ, իսկ երկրորդը երազանք պահեց մտքում: Հավանաբար հաջորդ կյանքում կատարվելու նպատակով: Սև ու կտրած պոչով կատուն դատը շահեց` հարազատների պահածոյացման հաշվին: Հիմա երրորդ սենյակում մեկը մռնչում է. Կարծում է կկարողանա սպիտակ մորուքավորների մոտ խղճահարություն առաջացնել: Կարմիր սենյակում պարտվածներն են սուսուփուս կուլ տալիս իրենց առաջարկվող կլոր ու սպիտակավուն օգնականներին: Իմը կանաչն է: Ես չեմ մռնչում: Բայց ոչ էլ ամեն մի պատահածի կուլ եմ տալիս: Սենյակիս չորս անկյուններում էլ սպանության հետքեր կան, իսկ հինգերորդ անկյունում` սեփական սպանության, թե ինքնա... Հինգերորդ անկյունը ոչ ոք չի տեսնում: Իսկ ես գիտեմ: Ես հիմա ավելի շատ բան գիտեմ ու ավելի շատ բան եմ լսում: Օրինակ վեցերորդ հարկում հենց նոր լողացած ու սափրված ճանճին ներկեցին վարդի գույնով: Իմ քթին հասավ կարմիրի հոտը, իսկ թե ինչ փսփսաց ճանճը վերջին պահին` չհասցրի ընկալել: Իմ սենյակի դռան գույնը կանաչ է, բայց ինձ թվում է բացի...

Մոտավորապես նույնն է, թե վերցնես մարդուն ու ամբողջությամբ դուրս շրջես` դիմացիններին ցույց տալու համար, թե տեսեք, մարդն էս է, մարդն այ սենց բաներ ունի ներսում, հեչ կպատկերացնեի՞ք: Մենք էլ` դիմացիններս, նայենք դուրս շրջած հեղուկի պարունակությանն ու զզվենք մարդուց, մեր աչքերը փակենք, որ չտեսնենք, քիթներս փակենք, որ ոչ մի հոտ չզգանք, սեղմենք շրթունքները` համ չզգալու համար: Իսկ վերջում պարզենք, որ անիմաստ է, որովհետև այդ նույն շուռ տված պարունակությունից մենք էլ ունենք: Մենք: Բոլորս: Առանց բացառության: Այ հենց այդ հեղուկն է Քաչայի գրականության հիմքում ընկած` մարդկային` բացահայտ կերպով թաքնված նյութերն ու այդ նյութերի զզվելի պարունակությունները: Իր 《Դևն արթնացավ》 վեպն առաջինն էր կարդացած գրքերցս, որտեղ այնպիսի նրբություններով են բացահայտվում մարդու գազանն ու վախկոտ նապաստակը, հրեշն ու փերին: Եթե Գոլդինգի գազանն ու դրանով տառապող հերոսները վրադ փշաքաղվելու աստիճան ազդում են ու դու վախենում ես քո ու մնացածի` դրանով վարակվելու պոտենցիալից, ապա Քաչայի գազանը կարդալու առաջին վայրկյանից սկսու...

Դա նման է դեղձի քաղցրությանը: Այն միևնույն ժամանակ փշոտ է: Առանց խնայելու ծակում է ու որքա՜ն տաք է: Իսկ այն ինչ տաք է, միշտ կարմիր գույն ունի: Մատներով անցնում ես տարածության վրայով, եղունգներովդ փոխանցում ես ծակծկոտ նյութեր: Դրանք անտեսանելի են, բայց միևնույն է՝ նյութ են: Ունեն իրենց չափն ու ձևը, ու նաև կշիռը, օդի մեջ կախվելու հատկություն ունեն: Այնտեղից արձակում են նույնքան անտեսանելի ու փշոտ նյութեր:  Դրանք իրենց հերթին մեծանում են, փքվում, միանում են իրար, ձգվում են, տարածվում, հասնում են անտեսանելի սահմաններին ու քաղցրությունը  շատրվանի տեսք է ստանում: Նետի պես արձակում են ծակծկոցներ, իսկ իրենք կլանում են անտեսանելի սահմանների անտեսանելի գծերն ու ամփոփվում դեղձի կորիզում: Բաժանվում են մանրագույն մասնիկների: Միանում են կարմիր շատրվանին ու լցվում մատներիդ մեջ, եղունգներիդ տակ: Ու դու զգուշորեն շոյում ես փափուկ տարածությունը` աջից ձախ, վերևից ներքև, պտույտներ ես գործում ու մատներդ դիպչելով կենդանի նրբությանը` բազմապատկվում են: Ու սկսում ես շարժվել:  Շարժումներդ փոշու վե...

Պատերը փորում են տխրության աչքերը: Տխրությունը քերում է խոնավ պատերին: Աչքերն իրենք իրենց մխիթարվում են: Ժամացույցի սլաքները կանգնում են թարթիչների կողքին: Թարթիչները մնում են սլաքների հույսին: Սլաքները պտտեցնում են լարերը: Կտկտոցը դառնում է տարածություն: Բուրդը թափվում է վերև: Վերևը հարվածում է հատակին: Գորգն ինքն իրեն եռում է:    Դառնում է ծավալուն հեղուկ: Ութի ու հինգի արանքում հայտնվում է բացը: Սկսում են վիճել: Երեքն ու չորսը բարձրանում են ներքև: Յոթերից մեկը լցվում է վերև: Բոլոր տասերը դառնում են կորիզ: Թափանցիկ սևը փնտրում է հայելի: Արձանն ու բարդին բիլիարդ են խաղում: Վերևում գաթան նեխում է դատարկությունից: Փետուրը սառչում է սեփական ծանրությունից: Ապակին հալվում է իր չտեսնելու և ոչինչ չզգալու հատկություններից: Արձանը հոգնում է իր ներսում եղած կենդանությունից: Արյունը դառնում է քրտինք: Քրտինքը կորցնում է իր գույնը: Դառնում է սպիտակ:     Արյունը վերցնում է սպիտակի հոտն ու դառնում գոլորշի: Դեղինը քարանում է իր մեջ ամփոփված սևությունից: Սևը ...

Դուք դասախոս եք, իսկ ես ուսանող եմ Դուք` նշանակում է բացարձակ բարձրություն Ես` նշանակում է հարաբերական գոյություն:   Առաջին անգա՞մ եք լսում: Դա էլ իմ հնարած տերմինն է: Ես էլ ունեմ իմ սեփական պայմանական նշանների ամբողջությունը, ու դա բնավ լեգենդա չի կոչվում: Ոչ մի ընկերություն: Ո՞նց կարող է ընկերություն լինել բացարձակ բարձրության ու հարաբերական գոյության միջև: Ոնց որ և չի կարող լինել ընկերություն բորենու ու իր սննդի միջև, ոնց որ ասենք չեն կարող ընկերներ լինել մեռածն ու ողջը, իրար հետ երբեք չեն կարող զրուցել հասարակածն ու արևադարձը, որովհետև իրենց մեջ սահման կա, գիծ, ուղիղ ու երկար գիծ` մերձհասարակածը: Ստիպված կլինեն երկուսն էլ գոռալ` իրար լսելու համար: Պատկերացնու ՞ մ եք` ոնց կվախեցնեն տեղի բնակիչներին: Դուք` փակ զոնա` փշալարերով Ես` փակվող զոնա` առանց փշալարերի Ինչպե՞ս կարող է ընկերություն լինել փակի ու  դեռ նոր փակվել սկսողի միջև: Հնարավոր չէ: Դուք մեզ պատմում եք օդի խոնավության մասին, գոլորշանալու ու հալվելու մասին, իսկ գիտե՞ք, թե ինչ է ներքին խոնավությունը: ...